„Srpski borac na Sremskom frontu” – 75 godina pobede u Drugom svetskom ratu

Sremska Mitrovica – Srpski borac na Sremskom frontu tema je tribine održane u Gradskoj kući, povodom 75 godina pobede u Drugom svetskom ratu. Borbe na Sremskom frontu vođene su 172 dana.

Centralna tema tribine bio je položaj srpskih boraca na Sremskom frontu od 21. oktobra 1944. do 13. aprila 1945. godine. Ovoj tribini prisustvovali su i general Milorad Stupar, pukovnik prof. dr Slobodan Đukić načelnik Katedre vojne istorije na Vojnoj akademiji, pukovnik Radovan Miletić, master Dejan Mostarlić i master Aleksandra Ćirić.

Na tom sremskom bojištu sudarilo se oko 250.000 vojnika, a na strani Jugoslovenske armije u jednom periodu učestvovale su jedinice Crvene i Bugarske armije, kao i brigada „Italija”.

Petar Samardžić zamenik gradonačelnika ističe: „Ovo jedna izuzetno važna tema iz naše istorije u borbi za slobodu u Drugom svetskom ratu. Tema koja se na tribini sagledava, više ne toliko sa nekih ideoloških aspekata, koliko sa realističnih, odnosno konkretnih aspekata, sa aspekata mobilizacije, sa aspekata popunjavanja vojnih redova divizija, jedinica sa aspekta obučenosti, odnosno neobučenosti srpskog vojnika na sremskom frontu uz refleksiju takvog stanja na današnje, odnosno neka buduća stanja. Tribina se organizuje uz poštovanje svih mera bezbednosti propisanih od strane Vlade Republike Srbije i naravno Gradskog štaba za vanredne situacije u za obavezno nošenje maski, poštovanje fizičke distance i ograničen broj posetilaca.”

Projekat „Srpski borac na Sremskom frontu”, realizuje se pod pokroviteljstvom Ministarstva za rad zapošljavanje socijalna i boračka pitanja i Ministarstva odbrane, uz pomoć Grada Sremska Mitrovica. Tribinu je organizovao Savez udruženja boraca Srbije – SUBOS, čiji su osnivači 72. specijalna brigada, 63. padobranska brigada, veterani Žandarmerije i veterani JSO.

General u penziji Milorad Stupar predsednik Saveza udruženja boraca Srbije kaže: „U godini kada slavimo 75 godina od pobede nad fašizmom, u kojoj borbi je srpski narod dao nemerljiv doprinos, SUBOS organizuje projekat Srpski borac na Sremskom frontu. Iako je Sremski front dosta problematičan i kreće se od stava da je to najveća bitka i najveća pobeda Jugoslovenske armije u Drugom svetskom ratu, do stava da je to bila klanica za neobučenu srpsku mladež. Mi u SUBOS-u bežeći od tih podela, ostavljajući da istoričari reše pitanje suštine Sremskog fronta i gubitaka, mi analiziramo srpskog borca, kako je mobilisan, kakva je bila obuka, način dejstva, pozadinsko sa težištem sanitetsko obezbeđenje i gubitke. Ako je u tim uslovima ‘45 godine bilo teško, imali smo tolike gubitke, šta će se desiti ako dođe do sukoba u 21. veku u 2025. godine. Mi sada u Srbiji imamo, neosporno je, probleme sa bezbednosšću srpskoga naroda, imamo modernizaciju vojske i nažalost, u ratnoj armiji imamo trećepozivce. Na osnovu svega toga želimo da kažemo državnom rukovodstvu da je vreme da se vrati obavezno služenje vojnog roka, u kojoj vremenskoj dimenziji, kada i koliko to neka odluče državni vojni organi.”

Organizatori iz Saveza udruženja  boraca Srbije ističu da je jedan od ciljeva širenje svesti o srpskim žrtvama na ovom važnom bojištu Drugog svetskog rata.

„Mi posmatramo tadašnjeg srpskog borca jer on je činio većinu Jugoslovenske armije. Bilo je od obučenih srpskih boraca, partizana koji su ratovali četiri godine, bilo je dosta dobrovoljaca, ali i nasilno mobilisanih i neobučenih vojnika. Takva partizanska vojska prelazila je u redovnu i sukobila se sa neprijateljom koji je držao Sremski front. To je bio deo fronta Trećega Rajha koji se sa sedam borbenih linija pripremao za doček Crvene armije, a ne za partizane. Upravo u tom sukobu se dešavao prelazak iz partizanskog organizovanja u redovnu Jugoslovensku armiju. Činjenica je da su srpski borci i u tim uslovima iako su bili slabije opremljeni i borbeno osposobljeni, na osnovu visokog morala doneli pobedu srpskome narodu. Doduše što je najžalosnije to smo platili velikim žrtvama. Danas imamo nekoliko profesora doktora, pord pukovnika Đukića, tu je pukovnik Dragoljub Mušić koji je dugo godina radio na brojanju gubitaka Sremskog fronta”, dodao je general u penziji Stupar.

Većinu sastava 11 partizanskih divizija koje su ratovale na Sremskom frontu činili su 18-godišnji srpski regruti, a bilo je i mlađih, koji su mobilisani po propisima Kraljevine Jugoslavije, u jesen 1944. i početkom 1945. godine.

Ozbiljne strateške posleratne analize pokazuju da je u svim neprijateljskim ofanzivama tokom Drugog svetskog rata na teritoriji Jugoslavije poginulo je manje ljudi na srpskoj strani, nego što je poginulo samo na Sremskom frontu.

Posle Pančeva, Vranja, Niša i Sremske Mitrovice tribine će biti održane i u još nekoliko gradova u Srbiji. Završnica se planira u Domu ratnika u Beogradu, gde će biti održan naučni skup na kojem će biti razmatrani zaključci održanih tribina koji će, kako je najavljeno biti i publikovani.